Khi nhắc đến kế toán và ngân hàng, bạn có thể hình dung đến bảng cân đối kế toán, các con số khô khan, và những chiếc máy tính làm việc không ngừng nghỉ.
Nhưng phía sau những con số ấy là một câu chuyện dài hàng ngàn năm – nơi mà nghề kế toán từng được ví như “cột sống của nền văn minh”, và ngành ngân hàng từng giữ cả vận mệnh của các đế chế.
Kế toán – Nghề nghiệp gắn liền với sự hình thành của xã hội loài người
Ngay từ thời kỳ các nền văn minh cổ đại như Lưỡng Hà, Ai Cập và La Mã, hoạt động kế toán đã xuất hiện dưới dạng sơ khai. Khi con người bắt đầu tích trữ của cải, trao đổi hàng hóa, và thu thuế, nhu cầu ghi chép, thống kê, kiểm soát thu – chi trở nên cấp thiết.
Khoảng 5.000 năm trước, người Sumer đã khắc các giao dịch trên bảng đất sét. Tại Ai Cập, các “nhà ghi chép” đóng vai trò quản lý kho lương thực, tài sản của đền thờ và thu thuế cho nhà vua. Tại Trung Hoa cổ, hệ thống ghi chép tài chính của triều đình có tính tổ chức rất cao, phản ánh một mạng lưới quản lý phức tạp.
Tuy nhiên, phải đến thế kỷ 15, nghề kế toán mới chính thức có “sổ đỏ” trong danh sách nghề nghiệp. Năm 1494, nhà toán học Luca Pacioli – người được mệnh danh là “cha đẻ của kế toán” – đã giới thiệu hệ thống kế toán kép (double-entry accounting) trong một cuốn sách toán học ở Venice.
Hệ thống này, với nguyên tắc “ghi nợ – ghi có” tương ứng, đã trở thành nền tảng của kế toán hiện đại và vẫn được sử dụng đến ngày nay.
Ngân hàng – Từ thợ đổi tiền đến các định chế quyền lực
Ngân hàng có nguồn gốc từ hoạt động đổi tiền và cho vay lãi ở các chợ phiên thời cổ đại. Từ “bank” bắt nguồn từ “banca” trong tiếng Ý – nghĩa là chiếc ghế dài mà các thương nhân Ý dùng để ngồi giao dịch tài chính.
Trong thời Trung cổ, đặc biệt ở các thành bang Ý như Florence, Venice, hoạt động ngân hàng phát triển mạnh mẽ. Gia tộc Medici – vừa là chủ ngân hàng, vừa là người bảo trợ nghệ thuật – là một ví dụ điển hình cho mối liên hệ giữa tài chính và quyền lực thời kỳ này.
Đến thế kỷ 17, ngân hàng trung ương đầu tiên được thành lập tại Thụy Điển, sau đó là Ngân hàng Anh – mở ra kỷ nguyên mới cho hệ thống tài chính quốc gia.
Trong suốt thế kỷ 18–19, với sự bùng nổ của cách mạng công nghiệp và thương mại quốc tế, ngân hàng trở thành mắt xích không thể thiếu trong quá trình cấp vốn, đầu tư và phát triển kinh tế.
Kế toán – ngân hàng hiện đại: Tâm điểm của quản trị và công nghệ
Ngày nay, kế toán và ngân hàng không còn là những lĩnh vực thủ công thuần túy. Công nghệ đã tái định hình hoàn toàn ngành nghề này.
- Kế toán
Kế toán không chỉ là người “ghi chép số liệu tài chính” như nhiều người vẫn nghĩ. Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng phát triển và chịu sự giám sát chặt chẽ từ pháp luật, ngành kế toán trở thành trụ cột giúp đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp và hiệu quả trong hoạt động tài chính.
Một kế toán viên giỏi sẽ cung cấp dữ liệu chính xác, hỗ trợ lãnh đạo đưa ra quyết định chiến lược và phòng tránh rủi ro. Nói cách khác, kế toán chính là người “giữ nhịp tim” tài chính của cả một tổ chức.
Cùng với làn sóng chuyển đổi số, ngành kế toán đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ. Từ việc sử dụng phần mềm kế toán như MISA, FAST, đến các hệ thống quản trị tài chính tích hợp như ERP hay công nghệ AI, rất nhiều thao tác thủ công đã được tự động hóa.
Bên cạnh đó, xu hướng hội nhập quốc tế cũng khiến các chuẩn mực kế toán Việt Nam dần tiệm cận với Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS). Điều này không chỉ mở ra cơ hội việc làm tại các doanh nghiệp FDI mà còn giúp kế toán Việt Nam dễ dàng tiếp cận thị trường toàn cầu.
Ngoài ra, sự phát triển của mô hình kế toán dịch vụ và làm việc tự do (freelance) cũng tạo ra nhiều lựa chọn linh hoạt cho người làm nghề.
Tuy ngành kế toán có nhiều cơ hội, nhưng đây cũng là lĩnh vực đòi hỏi sự kiên trì và chính xác cao độ. Các kế toán viên thường phải đối mặt với khối lượng công việc lớn, đặc biệt vào thời điểm quyết toán thuế, kiểm toán hay lập báo cáo tài chính định kỳ.
Ngoài ra, luật thuế, chính sách tài chính và chuẩn mực kế toán luôn thay đổi, buộc người làm kế toán phải liên tục học hỏi, cập nhật kiến thức. Sai sót nhỏ trong con số có thể dẫn đến hậu quả lớn cả về tài chính lẫn pháp lý.
Vì vậy, nghề này không chỉ cần năng lực chuyên môn mà còn đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao và đạo đức nghề nghiệp vững vàng.
Một điểm cộng lớn của ngành kế toán là nhu cầu tuyển dụng luôn ổn định ở hầu hết các loại hình doanh nghiệp, từ công ty nhỏ đến tập đoàn lớn, trong và ngoài nước.
Bạn có thể bắt đầu từ vị trí kế toán viên, sau đó tiến lên kế toán tổng hợp, kế toán trưởng, rồi đến các vị trí quản lý cấp cao như giám đốc tài chính (CFO).
Ngoài ra, bạn cũng có thể chuyển hướng sang kiểm toán, phân tích tài chính, tư vấn thuế, hoặc tự mở dịch vụ kế toán nếu đủ kinh nghiệm và chứng chỉ hành nghề. Đây là ngành nghề có tính thực tế cao và luôn có “đất dụng võ” cho người có năng lực và đạo đức nghề nghiệp.
- Ngân hàng
Ngân hàng không đơn thuần là nơi giữ tiền hay cho vay như nhiều người nghĩ. Trong nền kinh tế hiện đại, ngân hàng là “huyết mạch tài chính”, kết nối vốn giữa người có tiền và người cần vốn, hỗ trợ lưu thông tiền tệ và thúc đẩy các hoạt động đầu tư, sản xuất, tiêu dùng.
Bên cạnh các nghiệp vụ truyền thống như huy động vốn, cho vay, ngân hàng ngày nay còn cung cấp đa dạng dịch vụ như thanh toán quốc tế, đầu tư, tư vấn tài chính cá nhân, bảo hiểm, fintech…
Đây là ngành nghề có ảnh hưởng sâu rộng đến mọi cá nhân, doanh nghiệp và cả nền kinh tế quốc dân.
Ngành ngân hàng hiện đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với làn sóng chuyển đổi số. Các dịch vụ ngân hàng số (digital banking), ngân hàng điện tử, ví điện tử, và AI trong xử lý hồ sơ, chăm sóc khách hàng đang thay thế dần các mô hình giao dịch truyền thống.
Ngoài ra, ngân hàng cũng đang ứng dụng công nghệ như blockchain, Big Data, và tự động hóa quy trình (RPA) để tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Sự cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng và các công ty fintech buộc ngành phải không ngừng đổi mới, mở ra cơ hội lớn nhưng cũng đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, linh hoạt, am hiểu cả tài chính lẫn công nghệ.
Mặc dù ngân hàng là ngành có thu nhập tốt và môi trường làm việc chuyên nghiệp, nhưng cũng đi kèm với áp lực rất lớn. Nhân viên ngân hàng thường làm việc với chỉ tiêu doanh số, KPI chặt chẽ, đặc biệt ở các vị trí như tín dụng, khách hàng cá nhân/doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các quy định pháp lý, rủi ro tín dụng, bảo mật thông tin, và áp lực cạnh tranh từ các ngân hàng và fintech khiến công việc không hề dễ dàng.
Ngoài ra, ngành này yêu cầu khả năng giao tiếp tốt, ngoại hình ưa nhìn (với một số vị trí giao dịch), cùng với sự nhanh nhạy, chính xác và tinh thần học hỏi không ngừng.
Ngân hàng là một trong những ngành có hệ thống lộ trình nghề nghiệp rõ ràng, với đa dạng vị trí như: giao dịch viên, chuyên viên tín dụng, nhân viên quan hệ khách hàng (RM), chuyên viên quản trị rủi ro, phân tích tài chính, thanh toán quốc tế, đến các vị trí cấp cao như trưởng phòng, giám đốc chi nhánh, giám đốc khối, hoặc lãnh đạo cấp cao trong ngân hàng.
Ngoài ra, người có kinh nghiệm ngành ngân hàng còn có thể chuyển hướng sang các lĩnh vực khác như fintech, đầu tư, quản lý tài sản cá nhân, giảng dạy hoặc làm trong các tổ chức tài chính quốc tế. Với tấm bằng chuyên ngành tài chính – ngân hàng, bạn cũng dễ dàng thi vào các vị trí công chức tại ngân hàng nhà nước, kho bạc, thuế hoặc bộ tài chính.
Để “sống khỏe” và phát triển trong ngành ngân hàng, người trẻ cần xây dựng nền tảng kiến thức tài chính vững vàng, đồng thời trang bị kỹ năng mềm tốt như giao tiếp, đàm phán, chăm sóc khách hàng và tư duy dịch vụ.
Ngoài ra, ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh chuyên ngành tài chính), kỹ năng sử dụng phần mềm, và khả năng phân tích dữ liệu là những yếu tố ngày càng quan trọng.
Trong thời đại ngân hàng số, việc hiểu công nghệ, nắm được hành vi người dùng và khả năng thích ứng với môi trường thay đổi nhanh chóng là lợi thế lớn.
Cuối cùng, thái độ cầu tiến, đạo đức nghề nghiệp và sự bền bỉ trước áp lực là nền tảng để bạn không chỉ tồn tại mà còn tỏa sáng trong ngành này.
Những kỹ năng mới cho một ngành nghề cũ
Ngành kế toán – ngân hàng hiện đại không chỉ đòi hỏi kiến thức chuyên môn vững vàng, mà còn cần tư duy công nghệ, khả năng sử dụng phần mềm, kỹ năng phân tích dữ liệu và đạo đức nghề nghiệp cao.
Sự phát triển của AI có thể tự động hóa một phần công việc, nhưng cũng mở ra cơ hội mới cho những người biết thích nghi và nâng cấp kỹ năng.
Thay vì chỉ tập trung vào ghi sổ và kiểm toán, người làm kế toán – ngân hàng tương lai có thể đảm nhận vai trò phân tích chiến lược, đánh giá rủi ro, hoặc tư vấn đầu tư dựa trên dữ liệu.
Từ những bảng đá cổ đại đến hệ thống kế toán số, từ chiếc ghế đổi tiền ngoài chợ đến ngân hàng số trên điện thoại di động, ngành kế toán – ngân hàng đã có một hành trình phát triển đầy ấn tượng. Dù hình thức và công cụ có thay đổi, bản chất của ngành vẫn giữ nguyên: đảm bảo sự minh bạch, tin cậy và hiệu quả trong quản lý tài chính.
Trong một thế giới nhiều biến động, nơi dữ liệu và tiền tệ ngày càng gắn chặt với công nghệ, người làm kế toán – ngân hàng không chỉ là người ghi nhận quá khứ, mà còn là người định hướng tương lai tài chính cho cá nhân, doanh nghiệp và cả nền kinh tế.
Tìm việc ngành kế toán – ngân hàng ở đâu? Gợi ý dành cho bạn trẻ
Nếu bạn đang theo học ngành kế toán, ngân hàng, hoặc vừa tốt nghiệp và muốn tìm kiếm những cơ hội việc làm phù hợp với năng lực và định hướng nghề nghiệp của mình, thì iVIEC chính là điểm đến bạn không nên bỏ lỡ.
iVIEC là nền tảng kết nối việc làm dành riêng cho sinh viên, người mới đi làm và người đang tìm cơ hội phát triển sự nghiệp ở nhiều lĩnh vực, trong đó nổi bật là kế toán – tài chính – ngân hàng.
Tại iVIEC, bạn có thể dễ dàng tìm thấy các công việc thực tập, bán thời gian và toàn thời gian với thông tin rõ ràng, minh bạch và thân thiện với người dùng.
Ngoài ra, iVIEC còn có các bài chia sẻ kinh nghiệm phỏng vấn, định hướng nghề nghiệp và kỹ năng mềm cực kỳ hữu ích cho người mới bắt đầu.
Khám phá ngay các cơ hội việc làm ngành kế toán – ngân hàng tại iviec.io và bắt đầu hành trình sự nghiệp của bạn một cách chuyên nghiệp và tự tin hơn!
Để nhận thêm được những tips hay về ứng tuyển hãy theo dõi các trang thông tin chính thức của iVIEC nhé!
Web thông tin: https://career.iviec.io/
Trang tik tok: https://www.tiktok.com/@iviecchannel?lang=vi-VN và https://www.tiktok.com/@iviecbyfpt
Trang Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCc7m_U1UFWI2UWh25fYhJkA
